Yılın ilk yarısında ortalama 240 dolar/ bin metreküp fiyatlardan ithal edilen boru gazı yerine, 60-65 dolar/ bin metreküp fiyatlardan spot LNG ithal edilmesi BOTAŞ’ın geçtiğimiz yıllardan biriken zararlarını azaltma ve finansal görünümünü düzeltebilmesi için bir fırsat sundu.
COVID 19’un etkileri küresel ölçekte hissedilmeye devam ediyor. Doğal gaz piyasasında fiyatlar tarihi dipleri test ederken, LNG kontratlarında da iptaller birbirini takip ediyor.
En son, Temmuz’da müşterilere teslim edilmesi planlanan 45 ABD LNG kargosunun alıcılar tarafından talep düşüşüne bağlı olarak iptal edildiği bilgisi uluslararası basın kuruluşlarınca paylaşıldı.
Diğer yandan, COVID 19’un etkilerinin sadece 2020 yılı ile sınırlı kalmayacağı, önümüzdeki dönemde de devam edeceği sektör temsilcilerince dile getirilen bir husus.
Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yayımlanan yukarıdaki grafikte görüleceği üzere, 2020 yılında gaz talebinde yaşanacak büyük düşüş önümüzdeki dönemde de azalarak devam edecek. Bu durum, hiç şüphesiz boru gazı ihracatçıları kadar, LNG ihracatçılarını da fiyat baskısı altına alacak bir gelişme.
Bu yıl spot piyasalardan aldığı LNG miktarını arttıran BOTAŞ, pek çok satıcı için çöldeki vaha konumunda. Geçtiğimiz yıl ithal edilen 12.6 bcm LNG’nin neredeyse tamamını BOTAŞ tek başına gerçekleştirmişti.
Bu trend 2020 yılında da devam ediyor. COVID’e bağlı olarak tüketimde yaşanan düşüşe
rağmen BOTAŞ’ın LNG ithalatı artarak devam ediyor. Sadece bu yılın ilk çeyreğinde, 5.7 bcm’e eşdeğer LNG ithalatı gerçekleştirdik.
Geçtiğimiz yıllarla kıyaslandığında, 2020 yılının Nisan ve Mayıs aylarında da daha fazla LNG ithalatı yapıldığını biliyoruz. Peki bu trend yılın ikinci yarısında da devam edecek mi?
Bu soruya evet demek pek kolay değil zira yılın ilk yarısında son derece düşük seyreden boru gazı ithalatı, al ya da öde yükümlülükleri göz önüne alındığında artış kaydedecektir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Sn. Alparslan Bayraktar’ın da 2020 yılı doğal gaz tedarikinin üçte birinin LNG’den karşılanacağını söylemesi bu görüşümüzü destekliyor.
BOTAŞ’ın yılın ilk yarısında boru gazı ithalatını azaltarak spot LNG’ye yönelmesi, fiyatlama stratejisi açısından son derece mantıklı görünüyor.
Yılın ilk yarısında ortalama 240 dolar/bin metreküp fiyatlardan ithal edilen boru gazı yerine, 60-65 dolar/bin metreküp fiyatlardan spot LNG ithal edilmesi BOTAŞ’ın geçtiğimiz yıllardan biriken zararlarını azaltma ve finansal görünümünü düzeltebilmesi için bir fırsat sundu.
Yılın üçüncü ve dördüncü çeyrekleri için sırasıyla yaklaşık olarak 180 ve 130 dolar/bin metreküp fiyat beklentilerinin oluştuğu bir ortamda, al ya da öde yükümlülüklerine bu dönemde ağırlık vermek de rasyonel bir seçim. Bu nedenle, önümüzdeki aydan itibaren boru hattı çekişlerinde artış görmemiz güçlü ihtimal.
Ayrıca, İran boru hattında yaşanan patlamaya bağlı olarak gaz akışının durması, Mavi Akım’ın da bakıma girmesiyle BOTAŞ boru hattı alımlarını azaltmak için hukuki gerekçeler de bulabilmişti.
Diğer yandan, bu yıl için BOTAŞ’ın tercihli olarak bir miktar al ya da öde yükümlülüğüne girebileceğini de düşünmüyor değilim. Zira halihazırda gaz fiyatları dördüncü çeyrekte ciddi oranda ucuzlayacağından, fiyatlar düşükken oluşacak al ya da öde miktarları, fiyatların yükseleceği önümüzdeki yıllarda telafi gazı olarak ithal edilebilir.
BOTAŞ tarafından geçtiğimiz hafta yaz dönemi için (Haziran – Eylül) açılan 9 kargoluk ihale bu
yöndeki düşüncemi biraz daha pekiştiriyor. Zira,
tüketimin ciddi manada düştüğü bu dönemde 9 kargo aşağı yukarı 800 milyon metreküp spot ithalat anlamına geliyor.
LNG’nin önümüzdeki yıllarda Türkiye pazarındaki payı, boru gazı ile LNG arasındaki fiyat rekabetine bağlı olacak. Önümüzdeki yıl itibariyle yaklaşık olarak 16 bcm’lik ham petrol ve petrol ürünlerine endeksli kontrat sona ereceğinden, fiyat avantajı sunması durumunda Türkiye pazarında LNG için daha fazla alan açılabileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
BOTAŞ’ın yakın geçmişte Total ve POWERGLOBE 1 ile imzaladığı LNG alım sözleşmelerini bu perspektiften okuyabiliriz.
LNG terminal kapasitelerinin artırılmasına yönelik yapılan yatırımlar ucuz fiyatlardan tedarik için avantajlı bir durum oluştururken, BOTAŞ’ın son dönemde imzaladığı kontratlar ve istekli üçüncü tarafların LNG ithalatının kısıtlanması, piyasa serbestliğine yönelik umutları da azaltmaya devam ediyor.
1 BOTAŞ’ın POWERGLOBE ile imzaladığı sözleşmeye ilişkin basın duyurusu:
http://www.power-globe.com/PressRelease_POWERGLOBE_QATAR_BOTAS_MAY%20CARGO.pdf
